Een Westlands familiebedrijf: Van der Mark Ketelonderhoud

De dozen zijn nog maar net uitgepakt op de nieuwe bedrijfslocatie in De Lier. Erwin, Hans en Kelly van der Mark vertellen vol passie hoe het bedrijf dat hun (groot)vader Herman grondvestte, op de nieuwe locatie verder kan groeien.

Wie Westland zegt, denkt glastuinbouw. De geschiedenis van de tuinbouw in de ‘glazen stad’ Westland gaat lang terug. Rond 1800 was deze streek zelfs het druivencentrum van Europa. Om het klimaat beter te kunnen controleren, werden eind 19e eeuw de welbekende kassen geïntroduceerd. Ook de vader van Herman van der Mark was tuinder en elke zes weken wachtte hem — zoals alle tuinders — een vervelende maar noodzakelijke klus: het schoonmaken van de op oliegestookte stoom- en warmwaterketels die de kassen verwarmden. Zijn zoon Herman bedacht er wat op; hij ontwierp een apparaat waarmee de ketels eenvoudig schoon konden worden gemaakt. “Hij bouwde het voor zijn vader”, vertellen de broers Hans (1970) en Erwin (1971) van der Mark, die samen de huidige directie vormen. “Maar iedereen in het Westland die het apparaat zag, wilde het ook.” Voor hun vader Herman was dit voldoende aanleiding om voor zichzelf te beginnen. In 1968 begon hij zijn onderneming informeel, een jaar later schreef hij zich officieel in bij de Kamer van Koophandel. Met zoveel tuindersbedrijven in de naaste omgeving, die allemaal oliegestookte ketels gebruikten, maakte Herman van der Mark’s bedrijf een vliegende start. 

Aan het gas, van het gas

De gasvondst in Slochteren (Groningen) in 1959 maakte dat Nederland razendsnel overschakelde van olie op gas. Dat gold ook voor de tuinders in het Westland. De gasgestookte ketels hoefden maar eenmaal per jaar schoongemaakt te worden waardoor Herman minder werk kreeg en nieuwe  klanten en werkzaamheden zocht. Medio jaren ’70 breidde hij zijn diensten uit door compleet ketelonderhoud aan te bieden. Flexibel als hij was, loodste Herman zijn bedrijf ook behendig door de economische crisis van de jaren ’80, toen een zeer hoge gasprijs voor problemen in de glastuinbouw zorgde. Herman zocht en vond nieuwe doelgroepen in de industrie en de scheepvaart. “Hij was een échte ondernemer”, zo typeren Erwin en Hans hun vader, die zich altijd gesteund zag door zijn meewerkende echtgenote. 

“Er is nou eenmaal geen school voor stoomketelonderhoud”

Nieuwe markten 

De broers Erwin en Hans hebben net als hun vader een eigen koers uitgestippeld. Medio jaren ’90 zijn ze zich meer gaan richten op stoomketels en na 2000 ook op het systeem áchter het ketelhuis. Erwin: “De regelingen, pakkingen, leidingen — er zit zóveel techniek in de systemen achter de stoomketel. Steeds meer bedrijven hebben geen eigen technische dienst meer en besteden dit belangrijke werk uit. Wij hebben het opgepikt en zien deze bedrijfsactiviteit snel groeien. Ons werk is deels verschoven van het ketelhuis naar de fabriek van onze klanten. Die groei kunnen we nu verder vormgeven in ons nieuwe pand.” Van der Mark werkt tegenwoordig hoofdzakelijk voor de industrie en de utiliteit, sectoren die volop gebruik maken van gasgestookte stoomketels voor het ontsmetten, pasteuriseren en steriliseren. In opdracht van een klant onderzoekt Van der Mark nu ook de mogelijkheden van een elektrische stoomketel.

De sfeer van het familiebedrijf

Voor beide broers geldt dat zij via vakantiewerk de smaak te pakken kregen, in de avonduren hun middenstandsdiploma haalden en de nodige vakopleidingen volgden. Maar het meeste leerden ze in de praktijk. “Er is nou eenmaal geen school voor stoomketelonderhoud!”, vertellen ze lachend. Hun taakverdeling is op een natuurlijke manier gegroeid, waarbij Erwin zich richt op de algemene bedrijfsleiding en planning en Hans de technische kant oppakt en de kwaliteitsprocessen bewaakt. Samen met hun echtgenoten Esther en Marion, allebei verantwoordelijk voor de administratie, vormen ze twee effectieve teams die bij vakantie elkaars taken kunnen overnemen. 

Inmiddels biedt het bedrijf werk aan achttien fte, die worden aangevuld met een flexibele schil van circa dertig professionals. Zo kan Van der Mark ook grote projecten aanpakken. Zowel Erwin als Hans vinden het belangrijk om de persoonlijke sfeer, die het familiebedrijf zo kenmerkt, te behouden. Dit komt dan ook terug in de vormgeving van het nieuwe onderkomen met een bedrijfskantine die oogt als een huiskamer. 

Bijzonder is dat alle kinderen van Hans en Erwin hebben aangegeven een toekomst in het familiebedrijf te ambiëren, met Kelly, dochter van Erwin, voorop. Zij zette als eerste haar handtekening onder een arbeidsovereenkomst. Haar vader: “Het typeert Westlandse bedrijven: iedereen werkt mee. Samen met álle medewerkers staan we voor het product Van der Mark. We doen het met z’n allen!” 

Van der Mark in ‘t kort
Anno 2020 wordt Van der Mark Ketelonderhoud geleid door de tweede generatie en loopt de derde zich warm. Er staan achttien mensen op de loonlijst, aangevuld met circa dertig tijdelijke krachten. Het nieuwe bedrijfsonderkomen is het vijfde in de geschiedenis van het familiebedrijf. Vanuit De Lier werkt Van der Mark in heel Nederland en ver daarbuiten.

Dit verhaal verscheen in 2020 in het special magazine Family Business, een uitgave van Goo Media in opdracht van Van der Mark Ketelonderhoud. Tekst: Florine Koning.